Schouderproblemen: Tips en info voor uw goede nachtrust

Het schoudergewricht

Het schoudergewricht vormt de beweeglijke verbinding tussen het schouderblad en het opperarmbeen. Van alle kogelgewrichten in het menselijk lichaam heeft het gezonde schoudergewricht de hoogste mate van beweeglijkheid, omdat het voornamelijk wordt vastgezet door de rotatorenmanchet; zijn "bewegingsruimte" wordt nauwelijks beperkt door de botstructuur.

Bovendien kan het hele schoudergewricht van positie veranderen door het schouderblad te bewegen. Dit maakt het mogelijk om de arm en de hand in veel verschillende posities te brengen en een grote verscheidenheid aan activiteiten uit te voeren.

Hoewel ernstige artrose van het schoudergewricht gelukkig niet al te vaak voorkomt, is het relatief gevoelig voor ontstekingsziekten (omarthritis). Ernstige pijn en functiestoornissen kunnen worden veroorzaakt door een breuk van de spierpeesplaat als gevolg van een ongeval of degeneratie. Een andere veel voorkomende aandoening is irritatie van de slijmvliezen van het schoudergewricht (bursitis subacromealis).

Schouderproblemen

Meestal worden we ons pas bij problemen in de schouder ervan bewust dat het schoudergewricht betrokken is bij bijna elke handgreep en bij elke beweging van ons bovenlichaam. Door zijn ongewone "constructie" is het echter een van de verbindingen met een bijzonder risico op letsel en overbelasting. Hier zetten we de meest voorkomende schouderklachten op een rijtje en leggen we uit hoe ze worden gediagnosticeerd en behandeld.

Knelpunt syndroom

Bij het knelpunt syndroom (ook wel impingement of congestie syndroom) is de van nature nauwe ruimte tussen de bovenarmkop en het schouderdak ongezond vernauwd, met als gevolg een beknelling van de (supraspinatus) pees die onder het schouderdak loopt. Vooral mensen die op het werk of in het dagelijks leven veelvuldig werkzaamheden boven het hoofd uitvoeren, worden hierdoor vaak getroffen. Naast chronische overbelasting kunnen botveranderingen in het schouderdak of kalkafzettingen ook leiden tot beknelling van de pezen. Als gevolg van de overmatige druk ontstaat een ontsteking, die meestal ook de slijmbeurs van de pees treft. Als de belastingsgrens van de pees wordt overschreden, zal de pees volledig scheuren of breken. Typische klachten: hevige pijn bij het uitstrekken van de arm. In het geval van vergevorderde peesdegeneratie lijden de getroffenen ook pijn in rust: ze kunnen 's nachts niet meer slapen omdat ze in geen enkele positie meer zonder pijn kunnen liggen.

Verkalkte schouder

In het geval van een verkalkte schouder stapelen de kalkafzettingen zich meestal op in het zachte weefsel in het aanhechtingsgebied van de rotatorenmanchet. Doorbloedingsstoornissen in het overgangsgebied tussen de spieren en de peesaanhechting zijn vaak de oorzaak. Dit kan leiden tot een pijnlijke beknelling van de aangetaste pees. Afhankelijk van de consistentie van de kalk kan dergelijke kalkafzetting ook openbarsten. Dan loopt de inhoud ervan in het aangrenzende weefsel en veroorzaakt een ontstekingsreactie die hevige pijn veroorzaakt en onmiddellijk moet worden behandeld. Typische klachten: vaak pijn in intervallen, die gedurende langere tijd afneemt, om vervolgens weer nog sterker terug te komen. Pijn bij armbewegingen; wanneer men probeert de arm boven schouderhoogte te tillen, wordt de pijn ondraaglijk.

Scheuren in de rotatorenmanchet

De rotatorenmanchet bestaat uit vier spieren en hun pezen en strekt zich uit over de bovenarmkop. Bij het uitstrekken van de arm zorgt deze ervoor dat de bovenarmkop in het midden van de gewrichtsholte (kom) zit. Hier ontstaan vaak scheuren door degeneratieve veranderingen. Daarom treft het niet alleen vaak wedstrijdsporters die 'boven het hoofd' sporten beoefenen, maar ook oudere mensen. Ze worden vaak veroorzaakt door een klein ongelukje, zoals het opvangen van een val met een uitgestrekte arm. De scheuren variëren van haarlijnbreuken tot uitgebreide scheuren van de gehele rotatorenmanchet, waarbij vooral de supraspinatuspees wordt aangetast. Als zo'n scheur onbehandeld blijft, wordt hij groter. Typische klachten: pijn als de arm tussen 70° en 120° wordt gespreid, vaak pijn 's nachts, waarbij liggen op de zieke schouder nauwelijks mogelijk is. In een gevorderd stadium neemt het verlies aan kracht van de arm toe; de mobiliteit wordt beperkt.

Artrose in schoudergewricht

Net als alle andere gewrichten kunnen ook de kraakbeenlagen van het schoudergewricht worden aangetast door artrose. Dit is een progressief kraakbeenverlies dat in extreme gevallen kan leiden tot een volledig functieverlies van het aangetaste gewricht; ook de daarmee gepaard gaande ontstekingsverschijnselen zijn niet ongewoon. Zowel het gehele gewricht als het schouderhoekgewricht (het deel tussen het uiteinde van het sleutelbeen en het schouderdak) kan worden aangetast. Typische symptomen: langzaam toenemende bewegingspijn; stijfheid en pijn, vooral 's morgens na het opstaan. Als het hoekgewricht is aangetast, is een drukpijn boven het gewricht typisch. Zowel het zijdelings optillen van de arm boven het hoofd als het bewegen van de arm naar de tegenoverliggende schouder zijn zeer pijnlijk.

De juiste slaapondergrond bij schouderklachten

Vooral bij problemen hebt in het schoudergebied is het belangrijk zo pijnvrij mogelijk te liggen. Dit kan worden bereikt met een orthopedisch correcte positie van de schouder. Belangrijk hierbij is dat de schouder optimaal in de matras kan inzinken. Hierbij spelen 3 factoren een belangrijke rol. In de juiste combinatie zorgen ze ervoor dat de schouder in een ontspannende en orthopedisch correcte houding ligt tijdens het slapen: matras, lattenbodem en kussen.

Matras:

belangrijk voor het ontlasten van de schouder is een matras met een zachte schouderzone waarin de schouder zonder problemen kan inzinken.
Zo vormt de wervelkolom een rechte lijn in de zijligging.

Lattenbodem:

een lattenbodem waarbij het schoudergebied te hard is verhindert dat de schouder in de matras inzinkt. Het is daarom belangrijk dat de lattenbodem een schoudercomfortzone heeft met taps toelopende veerlatten in het schoudergebied.

Kussen:

als het kussen te plat is, wordt het hoofd zo laag geplaatst dat de schouder heel ver in de matras moet zakken. Vooral bij brede schouders is dit vaak niet optimaal. Daarom moet u een kussen gebruiken dat u in staat stelt om uw hoofd hoger te laten slapen. Het doel moet zijn om te voorkomen dat de schouder naar voren knikt. Vooral neksteunkussens zijn hier ideaal.